จังหวัดยโสธรจัดงานนมัสการพระธาตุพระอานนท์ ประจำปี 2565 เพื่อสืบสานประเพณีวัฒนธรรมอันมีมาช้านานของชาวจังหวัดยโสธรอันเป็นการแสดงออกซึ่งการปฏิบัติบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวัดมหาธาตุ ตามความเชื่อว่าพระธาตุพระอานนท์เป็นเจดีย์บรรจุอัฐิของพระอานนท์ พระพุทธอุปัฏฐาก และภายในวัดมหาธาตุ ยังมีพระพุทธบุษยรัตน์ หรือพระแก้วหยดน้ำค้าง ซึ่งเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของชาวยโสธร
ที่วัดมหาธาตุ พระอารามหลวง ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร นายชลธี ยังตรง ผู้ว่าราชการจังหวัดยโสธร เป็นประธานเปิดงานนมัสการพระธาตุพระอานนท์ ประจำปี 2565 โดยจัดขึ้นระหว่างวันที่ 15-17 มีนาคม 2565 นี้ เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้มาสักการะขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคล มีกิจกรรมเจริญพระพุทธมนต์ปฏิบัติธรรมรักษาศีล 8 สวดพุทธคุณ ธรรมคุณและสังฆคุณ แสดงพระธรรมเทศนา เวียนเทียน เพื่อสืบสานประเพณีวัฒนธรรม อันมีมาช้านานของชาวจังหวัดยโสธร อันเป็นการแสดงออก ซึ่งการปฏิบัติบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวัดมหาธาตุ โดยเฉพาะพระธาตุพระอานนท์ ซึ่งเชื่อว่าเป็นเจดีย์ที่บรรจุอัฐิของพระอานนท์ พระพุทธอุปัฏฐาก และภายในวัดมหาธาตุ ยังมีพระพุทธบุษยรัตน์ หรือพระแก้วหยดน้ำค้างซึ่งเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ ศิลปะเชียงแสนเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดยโสธรที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 พระราชทานให้พระสุนทรราชวงศาเจ้าเมืองยโสธรคนแรก อีกทั้งยังมีสิ่งสำคัญอีกอย่างคือ หอไตร สร้างขึ้นประมาณปลายรัชกาลที่ 4 ถึงต้นรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นสถานที่เก็บคัมภีร์ใบลานของวัด ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของพระธาตุพระอานนท์ เป็นศิลปะหอไตรแบบอีสาน เก็บรักษาตู้พระธรรม หีบพระธรรม เสลี่ยงชั้นวางคัมภีร์ซึ่งนำมาจากนครเวียงจันทร์ เพื่อปกป้องคุ้มครองให้ชาวจังหวัดยโสธร อยู่ดีมีความสุขตลอดไป โดยในการจัดงานครั้งนี้ ทางคณะกรรมการจัดงาน ได้ปฏิบัติตามมาตรการป้องกันการแพร่ระบาด ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Covid-19) ตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข และจังหวัดยโสธรอย่างเคร่งครัด
พระธาตุพระอานนท์ ตามประวัติศาสตร์สันนิษฐานว่า สร้างขึ้นเมื่อพุทธศักราช 1218 ผู้สร้างชื่อ เจตตานุวิน และจินดาชานุ ซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องชาวเมืองเวียงจันทร์ กับ เอียงเวธา ชาวขอม ร่วมกันสร้างขึ้น ลักษณะของพระธาตุพระอานนท์เป็นเจดีย์ทรงเหลี่ยม หรือทรงพรหมสี่หน้า ฐานก่อด้วยอิฐถือปูนเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ยาวด้านละ 8 เมตร มีความสูง 25 เมตร 30 เซนติเมตร ส่วนของยอดคล้ายพระธาตุพนมทรงดอกบัวเหลี่ยมช้อนกัน 3 ชั้นสำหรับอัฐิธาตุของพระอานนท์ ได้มาจาก เทวนครประเทศอินเดีย ในคราวที่เจตตานุวิน และจินดาชานุ ได้ถือเพศบรรพชิต ธุดงค์ไปเมืองเทวนครได้พบเห็นอัฐิธาตุ จึงได้สอบถามชาวเมืองและทราบว่าเป็นอัฐิธาตุของพระอานนท์ทั้ง 2 จึง ได้จัดเครื่องสักการะบูชา แล้วอธิษฐานจิต ขอเห็นอภินิหาร ของพระอัฐิธาตุ/ซึ่งก็ได้บังเกิดมีลมพัดห่อผ้าอัฐิธาตุ ลอยขึ้นสู่อากาศเป็นอัศจรรย์ เจตตานุวิน จึงอธิษฐานจิตให้ห่อผ้าพระอัฐิธาตุลอยลงมาห่อผ้าก็ลอยลงมาเป็นที่อัศจรรย์ยิ่งนัก เจตตานุวิน และจินดาชานุ จึงได้ขอแบ่งผงธุลีและอัฐิธาตุ 1 องค์ จากท้าวพระยา เจ้าเมืองเทวนคร กลับนครเวียงจันทร์ในการก่อสร้างเจดีย์พระธาตุพระอานนท์ ใช้เวลาในการก่อสร้าง 8 เดือน 25 วัน จึงแล้วเสร็จปัจจุบัน พระธาตุพระอานนท์ ตั้งอยู่ในวัดมหาธาตุ (พระอารามหลวง) ตำบลในเมือง อำเภอเมืองยโสธร จังหวัดยโสธร
