วันที่ 14 เมษายน 2565 เวลา 07.00 น. ที่บริเวณทางขึ้น-ลงท่าเทียบเรือท่องเที่ยวหน้าตลาดอินโดจีน ถนนสุนทรวิจิตร เขตเทศบาลเมืองนครพนม นายคมสิน ศรีมานะศักดิ์ ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดนครพนม ร่วมกับเทศบาลตำบลเวินพระบาท อ.ท่าอุเทน จ.นครพนม โดย นายวันชัย พึ่งเมือง นายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลเวินพระบาท จัดงานประเพณีทอดผ้าป่าทางน้ำ สักการะพระพุทธบาทเวินปลา ประจำปี 2565 ที่ประดิษฐานอยู่บนโขดหินกลางแม่น้ำโขง ณ วัดพระบาทเวินปลา หมู่ 1 ต.เวินพระบาท ซึ่งเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมอันเก่าแก่ที่มีอายุกว่า 2,500 ปี ที่ริเริ่มโดยหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ เถราจารย์ชื่อดังของจังหวัดนครพนม อดีตเจ้าอาวาสวัดธาตุมหาชัย อ.ปลาปาก จ.นครพนม ปัจจุบันท่านได้ละสังขารไปแล้วเมื่อวันอาทิตย์ที่ 24 พฤศจิกายน 2546 สิริรวมอายุ 88 ปี 71 พรรษาถึงเวลานี้ก็ 19 ปีเต็ม
ในพิธีทอดผ้าป่าทางน้ำครั้งนี้ มีพระราชสิริวัฒน์ (เจ้าคุณเพชร) เจ้าคณะจังหวัดนครพนม เจ้าอาวาสวัดสว่างสุวรรณาราม เขตเทศบาลเมืองนครพนม เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ นำพระภิกษุร่วมกับสาธุชนประกอบด้วย ข้าราชการ พ่อค้า ประชาชน ลงเรือสำราญแม่โขงพาราไดซ์ครูซ 2 ของนายชาญยุทธ อุปพงษ์ ประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวจังหวัดนครพนม ประมาณ 60 คน โดยเว้นระยะห่างตามมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดโรคโควิด และยังมีเรือหาปลาท้องถิ่นร่วมขบวนแห่อย่างอลังการ
ทั้งนี้ได้รับการอนุเคราะห์จากหน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง กรมเจ้าท่าฯ และตำรวจน้ำ นำเรือตรวจการณ์ เรือลาดตระเวน เพื่อดูแลความปลอดภัยขณะเดินทางไปยังวัดพระบาทเวินปลา โดยใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมงเศษ
ส่วนที่วัดพระบาทเวินปลา มีนายวรรณพล ต่อพล รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม เป็นประธานฝ่ายฆราวาส พร้อมด้วยนายพรต ภูมิภักดิ์ ปลัดจังหวัดฯ นายปรีชา สอิ้งทอง นายอำเภอท่าอุเทน พล.ร.ต.สมบัติ จูถนอม ผู้บัญชาการหน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำแม่น้ำโขง นายศุภชัย โพธิ์สุ รองประธานสภาผู้แทนราษฎรคนที่สอง/ส.ส.นครพนมเขต 1 พรรคภูมิใจไทย ดร.มนพร เจริญศรี ส.ส.นครพนมเขต 2/รองเลขาธิการพรรคเพื่อไทย นายชวลิต วิชยสุทธิ์ ส.ส.นครพนมเขต 4 พรรคเพื่อไทย นายอรรถสิทธิ์(คันคาย)ทรัพยสิทธิ์ อดีต ส.ส.นครพนม 7 สมัย และชาวบ้านจากหลายตำบลนำต้นผ้าป่ามาร่วมพิธีอันยิ่งใหญ่นี้เป็นจำนวนมาก
เมื่อเรือขบวนแห่ผ้าป่าทางน้ำเทียบท่าหน้าวัดพระบาทเวินปลา ก็ได้แห่ต้นผ้าป่ารอบต้นศรีมหาโพธิ์ 3 รอบ จากนั้นพระราชสิริวัฒน์ เจ้าคณะจังหวัดนครพนม พร้อมด้วยพระคุณเจ้าตลอดจนศิษยานุศิษย์ ได้เดินบนสะพานเหล็กเพื่อข้ามไปยังที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทกลางแม่น้ำโขง ขณะกำลังจะทำพิธีกล่าวบูชารอยพระพุทธบาท ปรากฏว่ามีคลื่นลูกใหญ่ซัดเข้ามายังโขดหินจนศาลาโคลงเคลงไปมา หลายคนที่อยู่ในนั้นเชื่อว่าพญาปลาปากคำผู้ดูแลสถานที่แห่งนี้รับทราบถึงจุดมุ่งหมายของการจัดพิธีในครั้งนี้ และหลังจบคำกล่าวบูชาคลื่นก็สงบลงอย่างน่าอัศจรรย์
จากนั้นพิธีเปิดอย่างเป็นทางการก็เริ่มขึ้น นายวันชัย พึ่งเมือง นายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลเวินพระบาท กล่าวรายงานต่อประธานเกี่ยวกับประวัติพระพุทธบาทเวินปลา ว่า เกิดขึ้นเมื่อครั้งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จมาที่ภูกำพร้าหรือวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหารในปัจจุบัน อ.ธาตุพนม จ.นครพนม โดยพระองค์ท่านได้เสด็จผ่านพระธาตุอิงฮัง ประเทศลาว เมื่อมาถึงที่ตั้งพระพุทธบาทเวินปลาพระองค์ได้แย้มพระโอษฐ์ พระอานนท์เห็นเช่นนั้นจึงเกิดความสงสัยจึงได้ทูลถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า “พระองค์ทรงแย้มพระโอษฐ์เพราะเหตุใดพระเจ้าข้า“ พระพุทธองค์ตรัสตอบพระอานนท์ว่า “มีพญาปลาปากคำตัวหนึ่งอยากจะได้ของที่ระลึก” ต่อไปในภายภาคหน้าแล้ว พระพุทธองค์ทรงได้ถือโอกาสเล่าถึงประวัติของพญาปลาปากคำตัวนี้แก่พระอานนท์ฟัง
กล่าวคือ เมื่อครั้งพระกัสปะสัมมาสัมพุทธเจ้า (พระพุทธเจ้าองค์ที่ 3) พญาปากปลาคำตัวนี้ได้เคยเป็นพระภิกษุ ได้นั่งเรือมาตามลำน้ำโขง พอมาถึงที่ตั้งรอยพระพุทธบาทเวินปลาเกิดกระหายน้ำ แต่ไม่มีภาชนะที่จะตัดน้ำฉันจึงไปเด็ดใบไคร้มาทำเป็นจอกตักน้ำฉันโดยไม่แสดงอาบัติ ด้วยผลกรรมตามที่กล่าวมานี้ เมื่อท่านมรณภาพจึงจุติมาเกิดเป็นพญาปลาปากคำ ดังนั้นพระพุทธองค์จึงทรงประทับรอยพระพุทธบาทไว้ที่ก้อนหินเพื่อให้ไว้เป็นที่กราบไหว้บูชาของเหล่าพุทธบริษัททั้งหลาย และมีพญาปลาปากคำเป็นผู้ขอและรักษา พรพุทธเจ้ายังตรัสต่ออีกว่าพญาปลาปากคำตัวนี้จะมีอายุยืนนานไปจนถึงยุคพระศรีอริยเมตไตรยจึงจะหมออายุขัยก่อนจะไปเกิดเป็นพระอรหันต์