ชาวบ้านในตำบลลำปาว อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์ สืบทอดภูมิปัญญาฝีมือช่างจากบรรพบุรุษรุ่นสู่รุ่นนับร้อยปีรวมกลุ่มตีมีด เป็นผลิตภัณฑ์ “มีดจีหนองสอ” โอทอป 5 ดาว สร้างรายได้เฉลี่ยวันละ1,000-2,000 บาทเลี้ยงครอบครัวตลอดปี พร้อมรุกตลาดใหม่ส่งขายทางออนไลน์ทั่วประเทศ
เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2563 จากการติดตามบรรยากาศการประกอบอาชีพของชาวบ้านที่ จ.กาฬสินธุ์ พบว่าที่บ้านหนองสอ หมู่ที่ 3 ต.ลำปาว อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ มีการจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพช่างตีเหล็กและช่างตีมีด ที่สืบทอดฝีมือช่างจากบรรพบุรุษรุ่นสู่รุ่นนับมานานกว่าร้อยปี สามารถสร้างรายได้หลักเลี้ยงครอบครัวได้เป็นอย่างดี พร้อมทั้งเปิดตลาดใหม่ส่งขายทางออนไลน์ทั่วประเทศ
ทั้งนี้จากการสอบถามนายวิษณุ คำโสภา อายุ 36 ปี ช่างตีมีด กล่าวว่า ในเขต จ.กาฬสินธุ์และจังหวัดใกล้เคียง ถ้าเอ่ยถึงมีด ช่างตีมีดหรือช่างตีเหล็ก ต้องเป็นกลุ่มตีมีดบ้านหนองสอ ที่มีตำนานการตีมีดที่ขึ้นชื่อ โดยเฉพาะมีด “จีหนองสอ” ซึ่งมีการพัฒนาฝีมือจนขึ้นชื่อเป็นสินค้าโอทอป 5 ดาว
นายวิษณุ กล่าวอีกว่า ที่มาของชื่อมีด “จีหนองสอ” กำเนิดจากปู่จี คำโสภา โดยการตีมีดเป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึ่งปู่จีสืบทอดมาจากบรรพบุรุษรุ่นต่อรุ่นจนถึงปัจจุบันนานกว่า 107 ปีแล้ว ส่วนตนเองนั้นเป็นรุ่นที่ 4 หันมายึดอาชีพตีมีดเป็นหลัก ประเภทมีดที่ผลิตขึ้นมาจะมี มีดอีโต้, มีดพร้าหัวงาม, มีดพร้าหัวมน, มีดแหลมใบข้าว, มีดแหลมปลายอีไท, มีดแหลมทรงโบวี่, มีดเหน็บเดินป่า, ดาบ, จอบ, เสียม, เป็นต้น ส่วนราคาแตกต่างกันไป เช่น มีดพร้าขนาดเล็กจะเริ่มต้นที่เล่มล่ะ 350 บาท ขนาดกลาง 650 บาท หรือบางเล่มราคา 4,000 บาท นอกจากนั้นยังรับทำตามออเดอร์ที่ลูกค้าต้องการ เดิมตะเวนขายตามหมู่บ้านและตลาดทั่วไป ปัจจุบันเริ่มมีลูกค้าที่สนใจมากขึ้น สั่งทางออนไลน์ ในภาคอีสาน และทั่วประเทศ นอกจากนี้ยังมีพ่อค้า แม่ค้ามารับไปขายต่อตามจังหวัดต่าง ๆ อีกด้วย ซึ่งสามารถสร้างรายได้เฉลี่ยวันละ1,000-2,000 บาท เลี้ยงครอบครัวตลอดปี
นายวิษณุ กล่าวเพิ่มเติมว่า สำหรับวิธีการตีมีด อุปกรณ์สำคัญคือ เหล็กแหนบรถยนต์ ซึ่งหาซื้อมาจากร้านขายของเก่า นำไปเผาไฟให้แดง ใช้เหล็กสกัดตัดขึ้นรูป อยากได้มีดรูปทรงอะไรก็ตัดเอา จากนั้นก็ตีเหล็กให้แบน เรียกว่า นวด หรือ ตีกะเนิน สมัยก่อนใช้แรงงานคนนวดล้วนๆ ปัจจุบันมีเครื่องทุ่นแรง เป็นเครื่องอัดไฮดรอลิก ช่วยประหยัดเวลาและแรงงาน เอาเหล็กเข้าเตาไฟแดงๆ 4-5 ครั้ง แล้วตีขึ้นรูปตามต้องการ ทิ้งให้เย็น แล้วเจียด้วยเครื่อง สมัยโบราณไม่มีเครื่องเจียก็ใช้ตะไบขัดเอา ขัดจนขาวได้คม จากนั้นก็ใส่ด้าม ด้ามทำจากไม้เนื้อแข็ง ใส่ด้ามแล้วเจียด้ามให้กลมเนียน เสร็จแล้วแต่งสันมีด เขียนลวดลายบนใบมีดด้วยเหล็กสกัด
โดยขั้นตอนสุดท้ายคือ การชุบให้แข็ง เพราะเหล็กที่ตีจะอ่อน เพราะผ่านไฟแดงหลายรอบ การชุบก็ทำโดยเอามีดใส่ไฟจนแดง แล้วจุ่มน้ำเย็นทันที เรียกว่าไล่น้ำ จะทำให้เหล็กแข็งแรง ทนทาน เสร็จแล้วใส่ครั่งหรือเข้าครั่งตรงเหล็กกับด้ามไม้ให้เหนียวแน่น ไม่หลุด ฝนใบมีดด้วยหินฝนมีด แล้วขัดด้วยกระดาษทราย เบอร์ 100 ให้ขาว เช็ดแห้งชโลมน้ำมันเครื่อง ห้ามใช้มือจับ เพราะมีดจะเป็นจุดดำ ก็จะได้มีดรูปทรงสวยงาม สันตรง คมเฉียบ ลวดลายอ่อนช้อยงดงาม เสน่ห์มีดจี หนองสอ คือ คมนาน ตัวมีดสะอาด รูปทรงสวยงาม ทำตามสั่งของลูกค้า เช่น มีดอีโต้ มีดปลายแหลม มีดปังตอ มีดดาบ มีดสปาต้า ดาบซามูไร เป็นต้น ปัจจุบัน ขายทางออนไลน์ และส่งทางเคอร์รี่ เพื่อเพิ่มช่องทางจำหน่ายและอำนวยความสะดวกให้กับลูกค้าด้วย
